شكی نیست كه كفر بر دو نوع است: یكی كفر از روی لجبازی و عناد كه كفر
جحود نامیده می شود و دیگر كفر از روی جهالت و نادانی و آشنا نبودن به حقیقت. در
مورد اول، دلائل قطعی و عقل و نقل گویاست كه شخصی كه دانسته و شناخته، با حق،
عناد می ورزد و در صدد انكار برمی آید مستحقّ عقوبت است. ولی در مورد دوم باید
گفت اگر جهالت و نادانی از روی تقصیركاری شخص نباشد مورد عفو و بخشش
پروردگار قرار می گیرد.
برای توضیح این مسأله لازم است قدری درباره ی تسلیم و عناد بحث كنیم. قرآن
كریم می فرماید:
یَوْمَ لا یَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ `إِلاّ مَنْ أَتَی اَللّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ [1].
مجموعه آثار شهید مطهری . ج1، ص: 290
«روزی كه مال و پسران به درد انسان نمی خورند جز اینكه كسی با قلب سالم نزد
خدا بیاید. »