در صدر اسلام در میان شهدای زمان پیامبر، آن كه از همه بیشتر درخشید و به او لقب «سیدالشهداء» یعنی سالار شهیدان در آن زمان دادند، جناب حمزة بن عبدالمطّلب عموی بزرگوار رسول اكرم بود كه در احد شهید شد. آنان كه به زیارت مدینه مشرف شده اند حتماً به احد هم مشرف شده اند و قبر حمزه را در احد زیارت كرده اند. حمزه كه از مكه به مدینه مهاجرت كرده بود، كسی نداشت، خودش تنها بود.

وقتی كه پیامبر اكرم از احد برگشت به مدینه، دید در خانه ی همه ی شهدا گریه هست جز خانه ی جناب حمزه؛ حضرت فقط یك جمله فرمود: «اَمّا حَمْزَةُ فَلا بَواكی لَهُ» یعنی همه ی شهدا گریه كننده دارند جز حمزه كه گریه كننده ندارد. تا این جمله را فرمود، صحابه رفتند به خانه هایشان و گفتند: پیامبر فرمود حمزه گریه كننده ندارد. زنانی كه برای فرزندان خودشان یا شوهرانشان یا پدرانشان یا برادرانشان می گریستند، به احترام پیامبر و به احترام جناب حمزة بن عبدالمطّلب آمدند به خانه ی حمزه و برای حمزه گریستند؛ و بعد از این دیگر سنت شد هركس برای هر شهیدی كه می خواست بگرید، اول می رفت خانه ی جناب حمزه و برای او می گریست. این جریان نشان داد كه اسلام با اینكه با گریه بر میّت (میّت عادی) چندان روی خوشی نشان نداده است، مایل است كه مردم بر شهید بگریند، زیرا شهید حماسه آفریده است و گریه بر شهید، شركت در حماسه ی او و هماهنگی با روح او و موافقت با نشاط او و حركت در موج اوست. بعد از حادثه ی عاشورا و شهادت امام حسین علیه السلام كه همه ی شهادتها را تحت الشعاع قرار داد، لقب «سیدالشهداء» به ایشان انتقال یافت. البته به جناب حمزه هم سیدالشهداء گفته و می گوییم ولی سیدالشهدای مطلق، امام حسین است.

یعنی جناب حمزه سیدالشهدای زمان خودش است و امام حسین علیه السلام سیدالشهدای همه ی زمانهاست، آنچنان كه مریم عذرا «سیدة النساء» زمان خودش است و صدیقه ی كبری «سیدة النساء» همه ی زمانها. قبل از شهادت امام حسین آن شهیدی كه سمبل گریه بر شهید بود و گریه بر او مظهر شركت در حماسه ی شهید و هماهنگی با روح شهید و موافقت با نشاط شهید به شمار می رفت جناب حمزه بود، و بعد از شهادت امام حسین این مقام به ایشان انتقال یافت.