«اصحاب الشمال» فرموده است متضمن نكته ی بسیار بسیار عالی است كه كلمه ی «اصحاب» در هر دو جا می رساند. كلمه ی «اصحاب» كلمه ای است كه در فارسی الآن من برایش تعبیری پیدا نمی كنم، اگر شما پیدا كردید بگویید. فقط تعبیری به نظرم می رسد و آن این است كه گاهی ما در فارسی با یك «ی» این مطلب را می فهمانیم.

مثلاً یك وقت می گوییم فلان كس قرآن می خواند یا فلان كس به قرآن عمل می كند، فلان كس به قرآن اعتقاد دارد. ولی وقتی كه می خواهیم رابطه اش را با قرآنْ شدید بیان كنیم می گوییم فلان كس «قرآنی» است یعنی كأ نّه با قرآن آمیخته شده است. یا از آن طرف- العیاذ باللّه- فلان كس شراب می خورد یك مطلب است، «شرابی» یك آمیختگی را بیان می كند.

ما در فارسی این مقدار داریم. [در] كلمه ی «اصحاب» شما همین «ی» را كمی شدیدتر كنید. اصحاب الیمین شدن یعنی آن طرفی شدن، اصحاب الیمین یعنی افرادی كه اصلاً آن طرفی شده اند، یعنی كأ نّه در این عالم كه هستند دیگر جزء آن عالم اند، الآن كه در دنیا هستند ملكوت اعلائی هستند. اصحاب الشمال [یعنی افرادی كه ] اصحاب چپ اند؛ چنانكه قرآن گاهی [تعبیر] «اصحاب النار» [دارد، می فرماید] اینها اصحاب النارند. این «اصحاب النار» [یعنی ] كأ نّه اینها از آتش جدایی ندارند، اصحاب نار هستند، یارانِ نارند، چسبیده ی به او هستند. گفتم ما در فارسی تعبیری غیر از همین لفظ نداریم كه بخواهیم بیان كنیم. اصحاب الجنّه، اصحاب النار، اصحاب الیمین، اصحاب الشمال، اینها تعبیراتی است كه یك نوع ملابست خیلی شدید را بیان می كند و در اینجا كلمه ی «اصحاب الیمین» در واقع می خواهد بگوید اینها كه اینجا هستند آنجایی اند، این ملكوت اعلائی ها همین الآن آنجایی ها هستند، به آنجا پیوسته اند؛ [و كلمه ی] «اصحاب الشمال» [در واقع می خواهد بگوید] اینهایی كه الآن در دنیا هستند در عین اینكه در دنیا هستند شمالی ها و چپی ها و پیوستگانِ به چپ هستند، الآن به آن عالم پیوسته اند، حقیقتشان به آن عالم پیوسته است. این مطلبی است كه بعضی از مفسرین گفته اند و به نظر می رسد مطلب خیلی خوبی است و درست گفته اند یعنی با مطالب دیگری كه در قرآن آمده است خوب وفق می دهد.

مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 111

[1] . و بعید هم نیست كه این حرف، حرف درستی باشد بلكه به نظر می رسد كه همین طور است.