اساسنامه نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها
مصوب جلسات 322 ، 323 و 324 مورخ 5/11/72 ، 19/11/72 و 3/12/72
مقدمه :
بر اساس دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای مدظله العالی مبنی بر تجدید نظر در اساسنامه شورای نمایندگان و دفاتر آنها در دانشگاهها (موضوع مصوبه شماره 1368/ دش مورخ 28/6/69 شورای عالی انقلاب فرهنگی و اصلاحیه‌های آن) و ایجاد سازمان جدیدی برای تحقق اهداف مورد نظر معظم له “نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها” با این اهداف، وظائف و سازمان تشكیل می‌شود:
ماده 1 ـ نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها كه در این اساسنامه اختصاراً نهاد نمایندگی نامیده می‌شود نهادی است كه زیر نظر معظم له در كلیه دانشگاهها و مراكز آموزش عالی به انجام وظائف مصرح در اساسنامه می‌پردازد.
ماده 2 ـ اهداف:
Ø 1 ـ توسعه و تعمیق آگاهیها و علائق اسلامی دانشجویان و دانشگاهیان و تبیین ارزشهای اسلامی.
Ø 2 ـ ایجاد و گسترش فضای معنوی و اسلامی در دانشگاهها و رشد فضائل اخلاقی در دانشگاهیان.
Ø 3 ـ رشد بینش سیاسی در محیط دانشگاه.
Ø 4 ـ حمایت و هدایت فكری تشكلهای دانشجوئی و دانشگاهی.
Ø 5 ـ حاكمیت بخشیدن به ارزشهای اسلامی و انقلابی در سطوح اجرائی و علمی.
Ø 6 ـ مقابله با ترویج عقائد و افكار انحرافی و هجوم فرهنگی و تقویت روح خود باوری و استقلال فكری.
Ø 7 ـ تقویت پیوند حوزه و دانشگاه.
ماده 3 ـ وظائف:
Ø 1 ـ تبیین مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از طریق برگزاری جلسات، سخنرانی و بحث و مناظره، نشر مقالات و جزوات و مانند آن.
Ø 2 ـ انجام دادن مسئولیتهای روحانیت در محیط دانشگاه مانند اقامه جماعت و برپائی مجالس و محافل مذهبی و اهتمام به تعظیم شعائر اسلامی و مراسم دینی.
Ø 3 ـ اجرای برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و تربیتی در زمینه علوم و معارف اسلامی از قبیل برگزاری گردهمائیها و نشستهای تخصصی، جلسات پاسخ به سئوالات، نشر مقالات و جزوات و فعالیتهای فوق برنامه و مانند آن.
Ø 4 ـ حضور فعال در میان دانشجویان و دانشگاهیان به منظور راهنمائی و ارشاد فكری و اخلاقی و پاسخگوئی به مسائل شرعی.
Ø 5 ـ هدایت تشكلها و نهادها و حركتهای اسلامی دانشجوئی و دانشگاهی و تقویت فعالیتهای اسلامی در دانشگاه.
Ø 6 ـ مطالعه و بررسی وضع دینی و اعتقادی و گرایشهای فرهنگی و سیاسی در محیط دانشگاه و علل ضعفها و نارسائیها برای دستیابی به راه‌حلهای مناسب.
Ø 7ـ بسط فرهنگ امر به معروف و نهی از منكر و اقامه نماز در دانشگاهها.
Ø 8 ـ همكاری با نهادها و مراكز حوزه‌ای و دانشگاهی و پشتیبانی از آنها برای تقویت پیوند حوزه و دانشگاه.
Ø 9 ـ گزینش علمی و عمومی استادان دروس معارف اسلامی و نظارت بر كیفیت ارائه آن دروس و ارزیابی عملكرد آنان.
Ø 10 ـ تائید رئیس پیشنهادی گروه معارف اسلامی قبل از معرفی به رئیس دانشگاه.
Ø 11 ـ نظارت بر رعایت موازین اسلامی و ارزشهای انقلاب در امور اداره دانشگاهها، تتشكلها و فعالیتهای فرهنگی و سیاسی ـ اجتماعی مراكز هنری و ورزشی و خوابگاههای دانشگاهی و نیز نشریات داخلی دانشگاه.
Ø 12 ـ بررسی مقررات، آئین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های راجع به امور فرهنگی در مراكز آموزش عالی و مؤسسات وابسته از نظر انطباق با معیارها و ارزشهای اسلامی و انقلاب اسلامی.
Ø 13 ـ حمایت از نیروهای متخصص و متعهد در دانشگاه.
Ø 14 ـ اعلام نظر كتبی درباره خلافهای بین متون جزوات درسی و مباحث راجع به مبانی ارزشها ودیدگاههای دینی و اسلامی از طرف دفتر مركزی نهاد، به مسئولان ذیربط، برای اصلاح.
· تبصره 1 : درمواردی كه اجرای بندهای این ماده نیاز به حضور مسئول نهاد در یكی از شوراها، هیئتها یا كمیته‌های وزارتخانه، دانشگاه یا دانشكده داشته باشد از وی برای شركت در جلسه دعوت خواهد شد.
· تبصره 2 : به منظور اجرای وظایف ناشی از این ماده، صورت جلسات شوراها و هیئتها و كمیته‌های تبصره 1 به اطلاع مسئول نهاد می‌رسد.
· تبصره 3 : مسئول نهاد در هر دانشگاه نظرها و تذكرات خود را در هر یك از موارد بررسی و اقدام لازم كتباً به رئیس یا مسئولان دانشگاه یا مركز آموزش عالی اعلام می‌دارد، در صورت عدم موفقیت یا عدم اعتنا، موضوع به شورای نمایندگان احاله می‌شود تا با حضور طرفین بررسی و تصمیم نهایی اتخاذ شود.
15 ـ عضویت نماینده‌ای از نهاد در شورای عالی برنامه‌ریزی و نماینده‌ای در هیئت نظارت و بازرسی شورای عالی انقلاب فرهنگی و نمایندگانی در هیئت‌های عالی گزینش استاد وزارت فرهنگ و آموزش عالی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، این چهار نماینده به پیشنهاد رئیس نهاد و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی انتخاب خواهند شد.
ماده 4 ـ اركان نهاد نمایندگی عبارتند از:
Ø 1 ـ شورای نمایندگان مقام معظم رهبری.
Ø 2 ـ ریاست نهاد.
Ø 3 ـ دفاتر نمایندگان در دانشگاهها.
ماده 5 ـ شورای نمایندگان مقام معظم رهبری عالیترین مرجع سیاستگذاری نهاد است و اعضای آن را رهبر معظم انقلاب اسلامی منصوب می‌كنند.
ماده 6 ـ رئیس نهاد برترین مسئول اجرائی نهاد است و با پیشنهاد شورای نمایندگان توسط مقام معظم رهبری برای مدت 3 سال تعیین می‌شود.
ماده 7 ـ مسئول دفتر نمایندگی در دانشگاه مسئولیت اداره دفتر و اجرای وظایف نهاد در حیطه دانشگاه را بر عهده دارد و زیر نظر رئیس نهاد و در چارچوب برنامه‌ها و آیین‌نامه‌های ابلاغ شده از سوی وی فعالیت می‌كند.
ماده 8 ـ نصب و عزل مسئولان دفاتر نمایندگی در دانشگاهها پس از مشورت با رئیس دانشگاه به پیشنهاد رئیس نهاد و تصویب شورای نمایندگان و حكم رئیس شورا صورت می‌گیرد.
ماده 9 ـ وظایف شورای نمایندگان:
Ø 1 ـ تصویب سیاستها و خط مشی‌ها، نمودار تشكیلاتی و شرح وظائف قسمتها.
Ø 2 ـ پیشنهاد رئیس نهاد به مقام معظم رهبری.
Ø 3 ـ تصویب برنامه و تهیه و تنظیم بودجه و ترازنامه سالانه و ارائه آن برای تصویب به مراجع ذیصلاح.
Ø 4 ـ نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورای نمایندگان و عملكرد نهاد.
Ø 5 ـ نصب و عزل مسئولان دفاتر نمایندگان در دانشگاه با امضای رئیس شورای نمایندگان پس از پیشنهاد رئیس نهاد و مشورت با رئیس دانشگاه.
Ø 6 ـ تصویب تشكیلات دفاتر نمایندگی و محدوده وظایف شعب وابسته در چهارچوب اساسنامه.
ماده 10 ـ وظائف و اختیارات رئیس نهاد:
Ø 1 ـ ادراه كلیه امور نهاد در چهارچوب اساسنامه و مقررات.
Ø 2 ـ اجرای مصوبات شورای نمایندگان.
Ø 3 ـ نظارت بر حسن اجرای وظایف دفاتر و واحدها و فعالیتهای جاری نهاد در دانشگاهها و پیگیری اشكالات و تخلفات احتمالی.
Ø 4 ـ پیشنهاد برنامه محتوائی و طرحهای اجرایی برای تصویب در شورای نمایندگان.
Ø 5 ـ تهیه و ابلاغ آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها به دفاتر نمایندگی در دانشگاهها برای انجام وظائف محول.
Ø 6 ـ پیشنهاد نصب و عزل مسئولان دفاتر در دانشگاهها پس از مشورت با رئیس دانشگاه در هر مورد به شورای نمایندگان برای صدور حكم.
Ø 7 ـ تهیه سیاستها، خط مشی‌ها، نمودار تشكیلاتی و شرح وظائف قسمتها و ارائه به شورای نمایندگان برای تصویب.
Ø 8 ـ تهیه و تدوین برنامه، بودجه و ترازنامه سالانه و ارائه به شورا.
Ø 9 ـ نصب و عزل معاونان و مسئولان داخلی نهاد.
Ø 10 ـ تشكیل شورائی از صاحب نظران حوزه و دانشگاه به منظور بررسی طرحها و برنامه‌های محتوائی نهاد.
Ø 11 ـ جذب و تربیت فضلای روحانی برای تصدی مسئولیتها در نهاد نمایندگی.
· تبصره: با تصویب شورای نمایندگان، رئیس نهاد می‌تواند برخی از وظائف دفاتر نمایندگی را به طور متمركز اجرا كند.
ماده 11 ـ هیأت رئیسه دانشگاه با حضور مسئول دفتر نمایندگی نسبت به هرگونه پشتیبانی و تأمین نیازهای دفتر اعم از نیروی انسانی و فضا و تجهیزات در چهارچوب امكانات دانشگاه، تصمیم‌گیری و اقدام می‌كند.
ماده 12 ـ بودجه نهاد همه ساله در ردیف مستقل در بودجه كل كشور پیش‌بینی می شود و دفتر نمایندگی می‌تواند علاوه بر اعتباراتی كه از نهاد نمایندگی دریافت می‌كند، از بودجه‌ای كه در ردیف راجع به مسائل فرهنگی، همه سالها در بودجه دانشگاه منظور می‌شود استفاده كند.
· تبصره: اجرای این اساسنامه برای دانشگاههای غیردولتی موكول به تهیه متمم جداگانه‌ای برای این قبیل مؤسسات و تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد بود.
ماده 13 ـ این اساسنامه كه در 13 ماده و 5 تبصره در تاریخ 3/12/72 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است بند 15 ماده 3 آن در جلسه 374 مورخ 25/2/75 تكمیل شد.
آیین نامه اجرایی
دستورالعمل اخیر مقام معظم رهبری در خصوص فعالیتهای فرهنگی كه جنبه دینی دارند
ماده 1 ـ مسئولیت كلیه امور مربوط به فعالیتهای فرهنگی دینی كه به لحاظ موضوع و ماهیت، دینی و مذهبی هستند و مستقیماً در جهت تبیین و ترویج معارف و ارزشهای اسلامی می‌باشند، اعم از برنامه‌ریزی و اجرای آنها به عهده نهاد می‌باشد
این فعالیتها عبارتند از :
Ø ـ اقامه نماز جماعت و امور مساجد و نمازخانه‌ها
Ø ـ دعوت از روحانیون و مبلغین
Ø ـ برگزاری مراسم و مناسبتها و سخنرانیهای مذهبی
Ø ـ برگزاری برنامه‌های قرآنی حفظ ـ قرائت و مفاهیم
Ø ـ امور مربوط به هیأت و محافل و مجالس مذهبی
Ø ـ امور مربوط به تبیین احكام شرعی
Ø ـ برگزاری مسابقات دینی و اسلامی
Ø ـ برگزاری برنامه‌ها، سمینارها و محافل بحث و بررسی مسائل دینی و اسلامی
Ø ـ برگزاری آموزش فوق برنامه، متون دینی و معارف اسلامی و علوم حوزه‌ای
Ø ـ امور مربوط به تدوین و انتشار نشریات و جزوات دینی
Ø ـ امور مربوط به كتابخانه‌ها و نوارخانه‌های خاص مذهبی
Ø ـ برگزاری اردوهای تربیتی، دینی و سفرهای زیارتی
Ø ـ امور مربوط به امر به معروف و نهی از منكر در چارچوب ضوابط و مقررات
Ø ـ برگزاری برنامه‌های ادبی و هنری ویژه موضوعات مذهبی
Ø ـ انجام مشاوره‌های دینی، معنوی و اخلاقی
· تبصره : اجرای برنامه‌های فوق با هماهنگی فیمابین نهاد و مدیریت دانشگاه خواهد بود.
ماده 2 ـ مسئولیت بخش دینی فعالیتهای فرهنگی عام به عهده نهاد بوده و اجرای آنها نیز با هماهنگی فیمابین نهاد و مدیریت صورت می‌گیرد.
ماده 3 ـ كلیه تشكلهای دانشگاهی كماكان متناسب با شرح وظایفشان مجاز به برنامه‌ریزی و اجرای فعالیتهای خود می‌باشند.
ماده 4 ـ نهاد نمایندگی می‌تواند اجرای برخی از فعالیتهای فرهنگی دینی را به مدیریتهای دانشگاه واگذار نماید.
ماده 5 ـ امكانات و تسهیلات لازم برای انجام وظائف مستمر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری از قبیل فضای كار ـ لوازم اداری ـ سرویس نقلیه بر اساس آئین‌‌نامه‌های دانشگاه تأمین می‌شود.
ماده 6 ـ بر اساس هماهنگی‌های صورت گرفته با مدیریت اجرای برنامه‌های فرهنگی دینی نهاد ـ اعم از آن كه خود نهاد مجری باشد و یا اجرای آنها را به مدیریت، تشكلها و نهادها واگذار نماید ـ با استفاده از امكانات، اعتبارات و تسهیلات موجود دانشگاه صورت می‌گیرد و امكانات و تسهیلات غیر موجود نیز در حد امكان از سوی دانشگاه تهیه می‌گردد.
ماده 7 ـ جهت هماهنگی اجرائی كلیه فعالیتهای فرهنگی در دانشگاه شورائی با ریاست رئیس دانشگاه و مركب از مسئول نهاد ـ معاون فرهنگی نهاد معاون دانشجویی دانشگاه و بر حسب مورد نمایندگان تشكلها و نهادهای انقلابی و مسئولین دانشگاه تشكیل می‌شود.
· تبصره : تشكلها و نهادهای مدعو با توافق رئیس دانشگاه و مسئول نهاد تعیین می‌شوند.